چطور می توان عضلات خود را سفت کنیم، عضلاتم شل هستند چه کار کنم آنها را سفت کنم، می خواهم چگالی عضلات خود بالا ببرم و … اینها بخشی از سوالاتی است که در ادامه تمام تلاش خود را خواهم کرد به طور کامل به آنها پاسخ بدهم.
در این مطلب قصد ندارم به شما بگویم چطور عضله سازی کنید. این مطلب برای افرادی است که عضلات شلی دارند و می‌خواهند آنها را سفت کنند. (دقت کنید گفتم عضله شل نه پوست شل !) البته برای شما تازه کار‌ها هم مفید است چرا که وقت خود را صرف ساخت عضلات سفت و محکم می‌کنید. ?
قبل از اینکه وارد جزئیات بشوم بهتر دیدم با یکی از ترس‌هایی که افراد از بدنسازی دارند مواجه شوم.
برخی از دوستان پیام می‌دهند که نمی‌خواهند مثل فلان قهرمان بدنسازی هیکل‌شان بزرگ شود. ما به دنبال بدنی کات و عضلانی هستیم!
به هر حال آرزو بر جوانان عیب نیست اما بهتر است همین ابتدای کار در مورد افزایش عضله سنگ‌هایم را با شما باز کنم. ?
یک دلیل وجود دارد که به شخصه روی عضله سازی تاکید دارم و این تاکید هم در برنامه های بدنسازی که مربیان تمرینو ارائه می‌کنند نیز به چشم می‌خورد:
عضله بیشتر سبب می‌شود سوخت و ساز شما افزایش پیدا کند. این افزایش سوخت و ساز سبب آب شدن چربی ها در طول تمرین و حتی بعد از تمرین می‌شود.
بنابراین از عضله نترسید مخصوصاً خانم ها!! ( ۹ اشتباه که خانم ها در باشگاه مرتکب می شوند)
انواع رشد عضلانی
این داستان برای شما آشناست؟
- ۶ ماه است که باشگاه می‌روید
- ۱ ماه باشگاه رفتن را ترک می‌کنید ( به هر دلیلی)
- شاهد کاهش حجم عضلانی هستید
- ناامید می‌شوید ?
دلیل این ناامید عدم آشنایی با انواع رشد عضلانی است
وقتی شما می‌گویید می‌خواهم رشد عضلانی را تجربه کنم باید بدانید که انواع مختلفی از رشد عضلانی را داریم و همه چیز به نوع تمرینات شما برمی‌گردد.
نوع این تمرینات مشخص می‌کند که آیا شما به حجم عضلانی می‌رسید یا چگالی عضلانی خود را افزایش می‌دهید. البته نتیجه برای شما زمانی مشخص می‌شود که عضلات‌تان رشد کرده‌اند و وقتی به عضلات خود دست می‌زنید مثل خمیر کیک عضلات نرم هستند. ?
می‌دانم شما هم دنبال عضلاتی هستید که سفت و تفکیک شده باشند و دوست ندارید عضلات‌تان مثل پشمک پف کرده باشد. (هر چند وقتی حجم عضلانی دارید حس خیلی خوبی دارد ?)
این رشد سبب افزایش حجم مایع درون عضله ای می‌شود. این یک راه سریع برای افزایش اندازه عضلانی است. اما سبب افزایش قدرت شما نمی‌شود. این همان دلیلی است که یک بدنساز به اندازه یک پاورلیفتر که وزن کمتری از او دارد قدرتمند نیست! (بدنسازی یا پاورلیفتینگ)
برای رسیدن به این نوع رشد شما باید سبک‌تر وزنه بزنید و تکرارها بین ۱۰-۲۰ باشد.
رشد میوفیبریلر
این رشد واقعی فیبرهای عضلانی است. افزایش این فیبرها سبب می‌شود تا شما قدرت بیشتری هم پیدا کنید. نمونه بارز این نوع بدن‌ها خدابیامرز بروسلی بود. ?
برای رسیدن به چگالی عضلانی و سفتی عضلات چه مقدار تکرار لازم است؟
چگالی عضلانی و حجم عضلانی دو مقوله کاملاً جداگانه در دنیای بدنسازی است. وقتی در باشگاه فردی را می‌بینید که ۱۰-۱۵ تکرار در هر ست انجام می‌دهد باید بدانید که این دوستان دنبال چگالی عضلانی یا سفت کردن عضله نیستند.
برای سفت کردن عضلات شما باید روی ساخت فیبرهای عضلانی واقعی تمرکز کنید نه مایعی که درون عضله وجود دارد. (برای درک بهتر به مطلب هیپرتروفی عضلانی مراجعه شود)
برای ساخت عضلات چگال باید روی انجام تکرارهای پایین تمرکز کنید. همچنین نیازی نیست مثل حجم عضلانی به فیبرهای عضلانی آسیب وارد کنید (البته این آسیب سبب خیر است ?)
برای رسیدن به این رشد عضلانی باید سنگین وزنه بزنید و هر ست بین ۱-۸ تکرار داشته باشید.
خوب چرا همیشه سراغ رشد میوفیبریلر نمی‌رویم؟
به نظر می‌رسد رشد سرکوپلاسمیک کاملاً وقت تلف کردن است چرا که بعد از چند روز شما این رشد عضلانی را از دست می‌دهید (به اصطلاح باد عضله می‌خوابد!)
یک توصیه طلایی
وقتی فیبرهای عضلانی خود را رشد دادید و به چگالی عضلانی رسیدید (رشد میوفیبریلر) از روش رشد سرکوپلاسمیک استفاده کنید تا اندازه و حجم بیشتری پیدا کنید. از این متد رشد برای نقاطی از بدن استفاده کنید که رشد کمتری داشته‌اند.
این متد تضمین می‌کند به تمام پتانسیل‌های خود در بدنسازی دست پیدا کنید.
به این ترتیب یک پایه عضلانی برای خود ساخته‌اید که سال‌های سال آن را به
همراه خواهید داشت (به همین دلیل می‌گویم ۲ سال اول یک بدنساز تازه کار از
همه مهم‌تر است!!)
چطور وزنه بزنیم تا عضلات سفتی داشته باشیم؟
من به شخصه از طرفداران وزنه های آزاد هستم هم هالتر و هم دمبل. تلاش مربی‌های تمرینو نیز ارائه برنامه تمرینی روی همین اصل است. ضرب‌المثلی هست که می‌گوید:
رم یک شبه ساخته نشده است
این موضوع در مورد بدنسازی نیز صادق است. شما چگالی عضلانی و ضخامت عضلات را نیز چند ماهه نمی‌توانید افزایش دهید. این افزایش ضخامت عضلانی ناشی از رعایت فرم درست حرکت مخصوصاً اجرای حرکت در دامنه کامل حرکتی است. البته شما میتوانید از تکنیک دراپ ست حداکثر استفاده را ببرید (انواع مختلف سیستم تمرینی دراپ ست به همراه توضیح ویدئویی)
تجربه شخصی خودم و البته مربیان خوبی که با اونها کار کر‌ده‌ام نشان داده بهترین نتیجه برای سفت و ضخیم کردن عضله با کمک وزنه های آزاد و البته سنگین به دست می‌یاد. البته فکر نکنید با استفاده از دستگاه‌ها مخالف هستم.
نکته طلایی:
توصیه می‌کنم برای هر گروه عضلانی یک حرکت با دستگاه در برنامه تمرینی خود بگنجانید.
انواع تکنیک های وزنه زدن برای سفت کردن عضلات
تکنیک توقف استاتیک
در طول آخرین ست حرکتی که برای یک عضله بزرگ انجام می‌دهید مثل: سینه، در انتهای هر تکرار، وزنه را به مدت ۳۰-۶۰ ثانیه نگه دارید.
مثلاً فرض کنید حرکت بارفیکس را انجام می‌دهید. در بالاترین قسمت حرکت
توقف کنید و اجازه بدهید جاذبه به بدن فشار وارد کند. بدن شما به منقبض
کردن خود ادامه می‌دهد در حالی که خود را بالای بارفیکس نگه می‌دارید.
در اسکوات و ددلیف هم زمانی که بالا هستید وزنه را روی چارچوب فلزی قرار ندهید. کمی زانوهای خود را خم کنید و اجازه بدهید جاذبه و وزنه به شما فشار وارد کند. ?
تکنیک ۱ تکرار و یک سوم تکرار
یک تکرار معمولی در انجام حرکت پرس سینه به این صورت است که شما هالتر را پایین می‌آورید دوباره هالتر را به سمت بالا پرس می‌کنید. اما تکنیک ۱ تکرار و یک سوم تکرار به این صورت است که:
حرکت پرس سینه: شما هالتر را روی سینه کامل پایین می‌آورید سپس هالتر را به اندازه یک سوم مسیری که تا بالاترین نقطه دارید بالا می‌برید دوباره هالتر را پایین می‌آورید. سپس هالتر را کامل بالا می‌برید.
این یک تکرار کامل در این تکنیک محسوب می‌شود!
حرکت پارویی سیم کش:
کابل را به طور کامل به زیر شکم هدایت می‌کنید. حالا اجازه می‌دهید کابل
سیم کش به اندازه یک سوم مسیر حرکت از بدن شما فاصله بگیرد. دوباره کابل را
به سمت خود می‌کشید. در انتها کابل را به طور کامل از بدن دور می‌کنید.
این یک تکرار کامل خواهد بود!
هشدار
تکنیک توقف استاتیک فشار بسیار بالایی را روی مفاصل وارد می کند بنابراین با دقت آن را اجرا کنید. نمی‌خواهید که شانه درد بگیرید! بهتر است این تکنیک را با ۱۰ ثانیه توقف شروع کنید و در ادامه رکورد خود را بالاتر ببرید.
در ضمن قرار نیست این تکنیک را برای هر حرکت تمرینی انجام دهید. یک حرکت مادر را روی یکی از عضلات بزرگ مثل سینه انجام بدهید.
روی عضلات کوچک مثل پشت بازو هم این تکنیک را اجرا نکنید چرا که فشار بی‌موردی روی تاندون‌ها وارد می‌کند! (به جای آن از تکنیک ۱ تکرار و یک سوم تکرار روی پشت بازو استفاده کنید) همچنین میتوانید از ۲۱ تکرار برای پشت بازو استفاده کنید. (تکنیک مورد علاقه من ?)
این
تکنیک را برای حرکات وزنه آزاد مثل پرس سینه یا پرس شانه انجام ندهید! چرا
که سیستم عصبی شما کم می‌آورد و احتمال افتادن وزنه وجود دارد!
این
تکنیک‌ها را طی ۸ هفته به برنامه تمرینی خود اضافه کنید و شاهد سفت شدن
بیشتر عضلات باشید. بعد از پایان ۸ هفته ۱ یا ۲ هفته‌ای را میزان وزنه‌ها
را پایین‌تر بیاورید.
مقدار وزنه ها برای ضخیم کردن عضلات چقدر باشد؟
مهم‌ترین
قسمت کار شما این است که رشد عضلانی را با اضافه کردن مداوم وزنه تحریک
کنید. اگر رکورد پرس سینه پارسال شما با الان یکی است یک جای کار که چه عرض
کنم همه جای کار می‌لگند.
البته این کار هر هفته و برای هر حرکتی امکان‌پذیر نیست!
چقدر بین ست ها استراحت کنیم تا عضلات سفت تری داشته باشیم؟
بین ۲-۳ دقیقه برای ریکاوری شما کفایت می‌کند. این کار به شما اجازه می‌دهد دفعه بعد وزنه بیشتری کار کنید. البته بعضی‌ها زودتر ریکاوری می‌شوند بنابراین میتوانید زمان کمتری استراحت کنید.
نکته طلایی:
فرض کنیم شما ۱۰۰ کیلو را ۳ ست ۱۰ تکراره در طی مدت ۶ دقیقه اجرا می‌کنید. به این معادله دقت کنید (نگران نباشید این مثل ریاضی دوران مدرسه نیست ?)
۱۰۰ کیلو × ۱۰ تکرار × ۳ ست = ۳۰۰۰ کیلو
۳۰۰۰ کیلو ÷ ۶ دقیقه= ۵۰۰ کیلو بر دقیقه
حالا تصور کنید همان وزنه را طی ۳ دقیقه جابه‌جا بکنید:
۳۰۰۰ کیلو ÷ ۳ دقیقه= ۱۰۰۰ کیلو بر دقیقه
همان‌طور که مشاهده می‌کنید فشار تمرین ۲ برابر می‌شود. این کار سبب می‌شود بدن تحت فشار متابولیک (مطلب هیپرتروفی عضلانی مطالعه شود) بسیار بالایی قرار بگیرد.
شما با کاهش زمان وزنه زدن، بدن را برای رشد فیبرهای عضلانی بیشتر یا همان
افزایش چگالی (بخوانید سفت شدن عضله) تحریک می‌کنید. این تکنیک را بیشتر
در اجرای حرکات ترکیبی مثل ددلیفت استفاده کنید.
بنابراین تلفن همراه را با خود به درون باشگاه نبرید (زامبی) و زودتر هم به خانه برگردید. ?
برنامه تمرینی سفت کردن عضلات
از
آنجایی که قرار نیست به عضلات آسیب وارد کنید میتوانید در طی هفته هر
گروه عضلانی را ۲ بار تمرین بدهید. به طور کلی برنامه ست و تکرار و البته
گروه های عضلانی که در طی هفته تمرین می‌دهید:
روز اول: سینه و پشت (۳ ست ۵ تکراره)
روز دوم: شانه و بازوها (۳ ست و ۵ تکراره)
روز سوم: شکم
روز چهارم: سینه و پشت (۳ ست و ۵ تکراره)
روز پنجم: شانه و بازوها (۳ ست و ۵ تکراره)
روز ششم: شکم
روز هفتم: استراحت
برای هر گروه عضلانی ۳ عدد حرکت تمرینی را از بانک حرکات انتخاب کنید.
در این نوع برنامه تمرینی شما قدرت و البته چگالی عضلانی را افزایش می‌دهید. البته این برنامه به شما حجم عضلانی نمی‌دهد!